دیدنی های زاهدان (قسمت دوم)

معرفی جاذبه های دیدنی در سفر به سیستان و بلوچستان

سفر به سیستان و بلوچستان را اگر از زاهدان آغاز کنید بایستی حدودا 24 ساعتی را از تهران با قطار بپیمایید و اگر قصد پرواز با هواپیما را دارید احتمالا یکی دوساعتی در آسمان خواهید بود. به هرصورت وقتی به این شهر کویری پاگذاشتید و از آن دیدن کردید، ممکن است بخواهید سری هم به دیگر شهرهای استان زاهدان بزنید. برای بسیاری از این مسیرها خبری از پرواز و یا قطار نیست و تنها راه سفر، به صورت زمینی ست.

در ادامه قصد داریم در قسمت دوم معرفی دیدنی های زاهدان از این شهر دست کشیده و به سراغ شهرستان های اطراف برویم. ایرانشهر، سراوان، کلپورگان، خاش میرجاوه و نیک شهر. میتوان گفت بسیاری از دیدنی های این خطه از کشور زیر اخبار سیاه رسانه ای همیشه محو شده است. امروز قصد داریم تا با معرفی برخی از آنها، نسبت به ترقیب گردشگران به بازدید از آنها سهم کوچکی داشته باشیم.

کوه تفتان

چهل تنِ سیستان و بلوچستان برای مردمانی که در اطراف آن زندگی میکنند جایگاه مقدسی ست. همچنین برای گردشگرانی که به اطراف آن پا میگذارند مشاهده دود فسفری که از دهانه این آتش فشان نیمه قعال در حال خروج است بسیار دیدنی ست. کافی ست در زمستان سری به اطراف این کوه بزنید و یا برای صعود از آن با تیمی همراه شوید. خواهید دید که دود سفید رنگ زیبایی خصوصا در صبح از دل قله این کوه سر به آسمان کشیده است.

تفتان نام زیبای خود را از خشم و تفتی که سالها در دل خود پنهان داشته به عاریت گرفته و حالا گوشه ای از آن را در بلندترین ارتفاع خود به نمایش میگذارد. علاقمندان به کوه نوردی بایستی بدانند که ارتفاع این کوه حدودا 3905 متر از سطح دریاست و با وجود پناه گاهی که در جبهه غربی آن تدارک دیده شده، صعود از آن برای بسیاری از افراد کار دشواری نیست.

گِل افشان های چابهار

گل افشان یکی از خاص ترین پدیده های زمین شناسی ست که در محدوده سواحل دریای عمان و همچنین در چندین نقطه دیگر در منطقه خاورمیانه میتوان ردی از آنها پیدا کرد. اغلب گل افشان ها در طی فعالیت سالهای بسیار روی هم تلنبار شده اند و تشکیل یک کوه یا تپه را داده اند. مردم محلی افسانه های جالب و نام های بخصوصی روی این گل افشان ها گذاشته اند. از جمله میتوان به نام های “بوتن” و یا به دلیل شکل ظاهری آنها به “ناف زمین” اشاره کرد.

گل افشان های بلوچستان بیشتر در اطراف بندر کنارک قرار دارند. در سفر به سیستان و بلوچستان بازدید از این پدیده طبیعی اتفاق بخصوص و جالبیست. تپه های گل افشان چیزی در حدود 100 متر ارتفاع و 100 متر عرض دارند و برای بالارفتن از آن بایستی ابتدا وارد چاله دومتری شد که در اطراف این تپه وجود دارد. تشکیل این تپه ها به واسطه چند صد سال فوران های کوچک و صبورانه، انسان را به یاد صبر و متانت مردمان شریف همین خطه می اندازد.

قلعه سِب

قلعه ای خشتی، زیبا و کاملا سالم از دوران اسلامی در شهرستان سراوان و روستای دیدنی سیب! در زبان محلی به این قلعه و روستا سِب گفته میشود که معنای اصلی آن جایگاهی ست که در آن آب روان وجود دارد. قلعه سب به صورت کاملا خشتی و با دیوارها و جداره های زیبای گلین است که زیبایی های بسیاری را در خود جای داده. راه روهای تنگ و تودرتویی که شما را به دیدین گوشه گوشه آن میبرد و اتاقک های نگهبانی که بر فراز آن برای محافظت از این منطقه استراتژیک تعبیه شده است.

تیرک ها این قلعه از تنه درخت خرماست که زیبایی و تلفیق آن با بنای خشتی حس و حال خوبی به دوستاداران طبیعت و معماری میدهد. از افراز این قلعه روستای زیبا و دور افتاده سیب با مردمان ساکت و صبور به خوبی قابل روئیت است. ارتفاع این قلعه جیزی در حدود 23 متر است و در قرن دوازدهم هجری قمری ساخته شده است.

قلعه بمپور

ارزش باستانی و میراثی این قلعه در حدی ست که آن را یکی از مهمترین قلعه های نظامی آسیا میدانند. سیستان و بلوچستان در بسیاری از جاها با تاریخ اساطیری و اشعار شاهنامه ای ما پیوند خورده است. قلعه بمپور هم یکی از این پیوند هاست. برخی معتقد اند نام این قلعه در معنی لغوی به پسر اسفندیار و یا همان بهمن پور باز میگردد. هرچند برخی هم معتقدند ریشه این نام از کلمه ایلامی بن پهل به معنی سرزمین آخر گرفته شده است.

بر خلاف نظر و اعتقاد مردم محلی، نادرشاه افشار نقشی در ساخت این قلعه نداشته است و قدمت این بنای باارزش به دوران ساسانی و اشکانی و حتی بسیار قبل تر باز میگردد. بئاتریس دیرینه شناس بریتانیایی در حدود 80 سال پیش با تحقیق و کاوش در قسمتی از این قلعه آثاری از دوران نخستین تاریخ پیدا کرده است.

تمساح های گاندو

تمساح های پوزه کوتاه گاندو از آن جاذبه های گردشگری ست که با کسی شوخی ندارد! در سفر به سیستان و بلوچستان حتما سری به این خزندگان خاص ایرانی بزنید و قبل از آن در مورد آنها و چگونگی زیست بوم آنها کمی تحقیق کنید. زیست گاه اصلی این تمساح که به تمساح ایرانی شهرت دارد در محدوده چابهار و بخشی در ناحیه سرباز است.

خبر خوب در مورد گاندوها این است که مردمان سیستان و بلوچستان با آنها رفتار خوبی دارند و حتی در زمان های خشک سالی و قحطی دوستی خوبی با آنها داشته اند. مراقبت مردمان این ناحیه از این حیوانات به حدی ست که گاهی در فصول خشک سالی آنها را از تالاب های خشک به تالاب های پرآب تر منتقل میکنند. در واقع آنها معتقداند گاندوها برای آنها برکت می آورند و موجودات مقدسی هستند. گونه های ایرانی این موجودات چیزی در حدود 2.5 تا 3 متر طول و 130 کیلوگرم وزن دارند.

بازارهای محلی سراوان

شهر سراوان با مردمان دوست داشتنی و لهجه بسیار شیرین و خاصی از بلوچی، یکی از شهرهای جالب و دوست داشتنی در سفر به سیستان و بلوچستان است. شهر سراوان به دلیل مراوده بسیار با کشور همسایه یعنی پاکستان، بازار محلی و در واقع بازارچه مرزی جالبی ست. این نوع بازارچه ها علاقمندان خاص خود را دارد. میتوانید هرچیزی را در این بازارها با قیمت بسیار خوب و البته شاید نه چندان کیفیت عالی پیدا کنید. چیزی شبیه بازار رسولی زاهدان. این بازارچه ها خصوصیت مرزی دارند و در واقع بسیاری از افراد محلی خرج زندگی خود را از طریق داد و ستد در این بازارها بدست می آورند.

همچنین در سفر به سیستان و بلوچستان و خصوصا سراوان بد نیست که از موزه قدیمی و محلی این شهر و همچنین از سنگ نگاره های باارزشی که در کوه مهرگان این شهرستان وجود دارد دیدن کنید.

ایرانشهر

فهرج یا پهره نام قدیم شهر ایرانشهر است. ایرانشهر در قلب سیستان و بلوچستان است و در سفر به این استان شاهراه عبوری از زاهدان به بخش جنوبی بلوچستان میباشد. در دل این شهر، علاوه بر مردمان دوست داشتنی، قلعه ای هست که به قلعه ایرانشهر و یا قلعه ناصری معروف است. ساخت این قلعه را به زمان سلطنت ناصرالدین شاه نسبت میدهند که قرار بوده برای دیدبانی و قدرت پراکنی بر این ناحیه از کشور مرکزیت داشته باشد.

داستان این قلعه به قاجاریه ختم نشد و در زمان پهلوی با تغییر کاربری از پادگان نظامی به مدرسه تغییر یافت. اتفاق عجیب اینجا بود که در سال 61 بیشتر معماری داخلی این بنا با بولدوزر تخریب شد و در واقع چیزی از داخل آن برای مرمت مجدد باقی نماند. این قلعه آجری و عظیم جمعا دارای 9 برج برای دیدبانی و جمعا 36000مترمریع وسعت است. این قلعه زیبا زمانی بیش از 150 اتاق و فضاهایی مثل اسطبل، انبار، حمام، سربازخانه و حاکم نشین داشته است.

منطقه مرزی میرجاوه

در سفر به سیستان و بلوچستان و گذر به سمت دریای خلیج فارس، اولین منطقه ای که از مجاورت آن میگذرید، هنگ مرزی میرجاوه و منطقه تاریخی و بخصوص آن است. یکی از روستاهای تاریخی این بخش، روستای لادیز است که در قلب خود قلعه زیبایی را جای داده است که به قلعه تپه معروف است. هرچند که قلعه تپه رو به خرابی بسیاری گذاشته اما مشخص است که زمانی، نقش استراتژیکی در کنترل منطقه میرجاوه به عهده داشته است.

روستای لادیز علاوه بر اینها، غارهای زیبا و آبشار با طراوتی هم دارد. این غارها و آبشار در دل سرزمین کویری و محرومی مانند بلوچستان همچون نگین بار ارزشی ست که مردم علاقه و دلبستگی زیادی به آن دارند. لادیز سراسر تپه ماهورهای دوست داشتنی ست که میتوان ساعت آنها درآن با امنیت کامل به گشت و گذار و ساحت پرداخت.

غار هفتاد ملا از دیگر دیدنی های منطقه میرجاوه و لادیز است. این غارها در روستای روپس دهستان تمین واقع شده اند و از لحاط جانمایی و دیگر خصوصیات وجه خاصی از آثار تاریخی بلوچستان هستند. برای مثال گورهای این غار به شکل به خصوص و پلکانی در کنار هم قرار گرفته اند که به آن جلوه غریب و چشم نوازی داده است.