غذاهای تبریزی | معرفی غذاهایی که باید در تبریز امتحان کرد!

تابحال نقلی از غذاهای تبریزی شنیده اید؟ از شیرینی های خوش مزه آنها چطور؟ بعید است به عنوان یک ایرانی اهل سفر، تابحال گذرتان به دیار آذربایجان و شهر تبریز نیفتاده باشد. تبریز از خیلی جهات شهر خاص و دیدنی ست. از ایل گلی محبوب تبریزی ها گرفته، تا مسجد کبود زیبا و دوست داشتنی. هر نقطه از تبریز گویای بخشی از تاریخ این شهر زیبا و مدرن آذری زبانان است. اما این تمام ماجرا نیست، تبریز علاوه بر بازار قدیمی زیبا، خانه مشروطه و مقبره الشعرای آن، شهر غذا و شیرینی است!

وقتی پای صحبت به غذاهای محلی ایران برسد، تبریزی های قبل از هرچیزی به شیرینی جات و کوفته های خوشمزه شان معروف اند! هرجای ایران که باشید، لابد در رستوران های سنتی ایرانی بوی کوفته های خوش آب و رنگ تبریز به مشام شما رسیده، اما کوفته ای که شما در تبریز نوش جان کنید، جدا چیز دیگری ست! بسیار خوب، صحبت تنها به ایل گلی و کوفته تبریزی ختم نمیشود! در ادامه قصد داریم خوردنی های خاص و غذاهای تبریزی خوش طعم را، یکی به یکی برای شما معرفی کنیم و در قسمت دوم به معرفی شیرینی های خوشمزه تبریز بپردازیم.

کوفته تبریزی

تبریز به کنار، بعید است شما تصمیم بگیرید به یک مهمان خارجی و یا یک توریست 10 غذای خوشمزه و خاص ایرانی را معرفی کنید و کوفته تبریزی یکی از آنها نباشد! حقیقت این است که آذری های تبریز خیلی به این غذا مینازند و اگر یکبار آن را امتحان کرده باشید، احتمالا به آنها حق میدهید! پس در معرفی خوردنی ها و غذاهای تبریزی اول از همه به سراغ این غذای لذیذ میرویم!

کوفته غالبا از گوشت چرخ کرده، سبزیجات و لپه درست میشود. این کوفته ها ظاهر گرد و توپی شکلی دارند و معمولا با کمی سس مخصوص نوش جان میشوند. در خصوص کوفته چیز جالبی که وجود دارد غافلگیری ست که درست در وسط آن برای شما تدارک دیده شده! بسته به اینکه آشپز چه کسی باشد محتوای وسط کوفته یکی نیست! یعضی ها وسط آن را با تخم مرغ پر میکنند و بعضی دیگر با ترکیبی از پیاز، آلو و زرشک که در هر دو حالت طعم لذیذی دارد.

بد نیست بدانید سرنوشت کوفته از ابتدا این نبوده. کوفته علاوه بر تبریز و جاهای مختلفی از خاورمیانه طرفدار دارد و کوفته تبریز هم یکی از انواع آن است. قدیم ترها که چرخ گوشت نبوده، کار انقدرها هم ساده نبود! در یک هاون سنگی و با یک دسته هاون چوبی چنان به جان گوشت می افتادند تا به شکل کوبیده دربیاید. بعد از آن آن را برای پختن کوفته، با مواد دیگر ترکیب میکردند. کوفته تبریزی گاهی آنقدر بزرگ طبخ میشود که درست در یک دیس جا میگیرد و به نظر می آید نتوانید یک نفره از پس آن بربیایید!

دیزی سنگی

این یکی هم از آن نام هاییست که دیگر فقط به تبریز محدود نیست. دیزی سنگی با همراهان آشنای سبزی خوردن و نان سنگک، از آن غذاهای محلی ست که هر ایرانی را حسابی وسوسه میکند. در این بین تبریزی های هم سبک و سیاق خود را برای پخت و پز آبگوشت یا همان دیزی سنگی دارند. به هرصورت اگر سری به تبریز زدید، یکی از وعده های غذایی که بهتر است به هیچ وجه از دست ندهید، همین دیزی سنگی خودمان است!

ظرف های دیزی معمولا از جنس سفال هستند و گوشت کوب های قدیمی اغلب از جنس چوب. قدیمی ترها معتقدند هاون چوبی مزیت های خاص خودش را دارد! یکی از این مزیت ها این است که استخوان های ریزی که در آبگوشت هست را به جان میخرد و باعث میشود دندان های ما از شر آنها در امان بمانند! اگر دیزی سفارش دادید، سنگک، سبزی خوردن، پیاز و دوغ محلی را هم در کنار آن به وعده غذا اضافه کنید!

کوکو لوبیا

هرجای ایران بروید، شهرهای مختلف کوکو و شامی های خاص خود را دارند. تبریزی های خوش ذوق هم از این قافله عقب نمانده و یکی از لذیذترین کوکوهای ایرانی را با ترکیب لوبیا، گوشت، سیب زمینی و تخم مرغ طبخ میکنند و از محتویات غذا مشخص است که وعده بسیار پرکالری و مفیدی را میل خواهید کرد. در میان غذاهای تبریزی ، کوکو لوبیا با تزئین زرشک و بوی دلچس آن طعم خاص و به یاد ماندنی زیر زبان شما خواهد نشاند.

دلمه برگ مو

اگر آذری زبان نیستید باید بدانید در زبان شیرین آذری به این غذا یپراخ دلماسی میگویند! یپراخ در واقع همان برگ درخت انگور است که در جاهای مختلف ایران استفاده های جالبی از آن میکنند. برخی آن را میپزند و میخورند، بعضی ها با آن ته دیگ درست و حسابی در می آوردند و تبریزی های با آن دلمه خوشمزه ای تدارک میبینند!

محتویات معمول دلمه تبریزی برنج، لپه، بلغور، ساری یاغ، پیاز و سبزی دلمه است. اگر آذری بلد نیستید بهتر است بدانید ساری یاغ همان روغن حیوانی خودمان است!

آش گوجه فرنگی!

اگر از طرفداران پر و پا قرص آش ایرانی هستید خبر خوب این است که تبریزی ها تا دلتان بخواهد آش دارند. شاید معرف ترین آنها در بین ایرانی ها و فارسی زبان ها آش بلغور و آش گوجه است! هرچقدر از خوشمزگی این آش بنویسیم کم است! مشخصه و تفاوت اصلی آش گوجه با باقی آش های تبریزی در میزان گوجه ایست که در آن بکار میرود. یک ترکیب فوق العاده از لوبیا چیتی، بلغور، سبزی، برنج، پیاز داغ و بالاخره گوجه به حد بسیار زیاد! از دلایل دوست داشتنی بودن این آش کمی طعم ترش آن است. طعم ترش آن هم به خاطر گوجه و هم آبغوره ایست که در حین پخت به آن اضافه میکنند.

آش کشک

این آش را اگر نخورده باشید، لااقل ضرب المثل معروف آن را شنیده اید! یکی از محبوب ترین چاشنی های غذا در بین ایرانی ها و مخصوصا آذری زبان ها کشک است. خب، آشپزان خوش ذوق تبریزی بیکار نشسته اند و یک آش لذیذ و خاص با این فراورده لبنی تدارک دیده اند. از پیاز و عدس و سبزی گرفته تا نخود و لوبیا را با کلی کشک باهم ترکیب کرده اند تا یکی از خوش طعم ترین غذاهای تبریزی را پیش روی شما بگذارند! اگر هنوز این غذا را امتحان نکرده اید و در ویترین آش فروش ها و رستوران ها فقط نظاره گر رنگ و لعاب آن بوده اید، پیشنهاد ما اینست که در سفر بعدی خود به تبریز حتما آن را تست کنید!

آش اوماج

اوماج در آذری به معنی خمیرهای خرد و کوچکی در اندازه ماش اسن که در آش میریزند. اما به خاطر داشته باشید این آش از آن غذاهایی تبریزی نیست که با داشتن دستور پخت آن بتوانید به راحتی آن را از آب و گل در بیاورید! درواقع طبخ این آش قلق های خاص خود را دارد و اگر دیر بجنبید اوماج و یا همان خمیر های کوچکی که درست میکنید به هم میچسبد و باقی ماجرا چیز جالبی نیست! اما اگر دستی در آشپزی دارید و یا آذری هستید احتمالا غذای لذیذی خواهید پخت. تبریزی ها غالبا این آش را در زمستان و برای رفع کسالت و سرماخوردگی طبخ میکنند.

آش کلم

این دیگر چیزی نیست که شما در جای دیگری از ایران اسم آن را بشنوید! تبریزی ها با ترکیب گوجه، لوبیا، سبزی، تره، سبزی محلی به نام کروز، جعفری و بالاخره کلم قمری باز هم دست به ابتکار خوشمزه ای زده اند! در بین آش و غذاهای تبریزی بعضی ها را اگر در تبریز پیدا نکنید بعید است در جای دیگری از ایران به چشمتان بخورد. پس اگر ظاهر و اسم آنها جذاب است، قلم و خودکار بردارید و برای سفر بعدی به تبریز، نام آنها را یادداشت کنید!

کباب بناب

احتمالا دیگر تابحال به شما اثبات شده که غذاهای تبریزی، سری میان سرها بلند دارند. اگر ایرانی هستید و میلی بر کباب دارید، بدون شک تابحال بسیار نام کباب بناب را شنیده اید! بناب شهرستانی درست در جنوب تبریز و در کنار مراغه است که در کنار مردمان خون گرم و دوست داشتنی کباب های لذیذی هم دارد.

اگر ظاهر غذا را دیده اید خیال میکنید این هم از آن کباب های کوبیده ایست که قبلا خورده اید، بایستی بگوییم سخت در اشتباهید! آوازه کباب های این شهر چه در ایران و ترکیه و چه در کتاب های راهنمایی که گردشگران خارجی به دست دارند رسیده است! گفتنی ست که بایستی این کباب را با ترکیبی از گوجه و پیاز و دوغ محلی آذری میل کنید تا شما هم یکی از کسانی باشید که آن را به هر مسافر دیگری پیشنهاد میکنید!

خورش هویج

شاید هویج پلو را شنیده باشید اما اگر آذری نیستید و یا به تبریز نرفته اید، خورش هویج یکی از غذاهای رسمی و پر رنگ و لعاب این شهر است! در جاهای مختلف ایران با هویج غذاهای عجیب غریب و خوشمزه ای درست میکنند، مثلا بعضی ها در فسنجان برای شیرین کردن آن هویج میریزند که به مزاج بعضی های دیگر چندان خوش نمی آید. این را گفتیم تا بخاطر داشته باشید اگر اهل چشیدن طعم های مختلف نیستید، شاید در بین غذاهای تبریزی چندان با این غذا ارتباط برقرار نکنید و اگر ذائقه شما به آذری ها نزدیک است، احتمالا از خوردن آن حسابی کیف میکنید!

کوکوی تره

در میان غذاهای تبریزی، کوکوها تنها به کوکوی لوبیا ختم نمیشود. کوکو تره هم یکی از غذاهای لذیذ تبریزی ست. بایستی بدانید تبریزی ها علاقه بسیاری دارند که غذاهایشان را با گردو تزئین کنند. کوکوی تره هم از این حسن جداافتاده نیست و معمولا با یکی دوتا گردوی خوشمزه تزئین میشود.

خاگینه مغز دار

خاگینه مخصوص تبریزی ها نیست، اما ابتکار تبریزی ها در افزودن یک لایه خوشمزه در وسط آن است! معمولا این مغز از گردو، زنجبیل، گل محمدی و دارچین و هل تشکیل میشود. به نظر بتوانید طعم لذیذ آن به عنوان یک میان وعده حسابی را تصور کنید!

خب، خوردنی ها و غذاهای تبریزی یه همین جا ختم شد؟ نه!

در قسمت دوم این نوشته قصد داریم دوباره به تبریز برگردیم، اما اینبار به سراغ شیرینی های خوشمزه تبریزی میرویم و یک به یک آنها را به شما معرفی میکنیم! اگر آذری زبان هستید و یا قبلا در سفر به تبریز از طعم و مزه غذاهای تبریزی چشیده اید، چه خوب که تجربه آن را با ما و دیگر مخاطبان تراولچی در میان بگذارید!