sibche-blue-logo
دانلود برنامه از سیب ایرانی

تالاب هامون پوزک در استان سیستان و بلوچستان و کشور افغانستان واقع است. هامون پوزک تالابی فصلی در مرز استان سیستان و بلوچستان و افغانستان است. مساحت کل این هامون حدود ۱۶۰۰ کیلومتر مربع می باشد که از این مساحت ۳۵۰ کیلومتر مربع داخل کشور ایران و بقیه متعلق به کشور افغانستان است. این تالاب بخشی از تالاب بزرگ هامون است که از ۳ تالاب تشکیل شده است. این تالاب ها به هم متصل هستند و در مواقع بارانی سالی تشکیل تالاب بزرگ هامون را می دهند. دو هامون دیگر با نام های هامون صابری و هامون کوه خواجه یا سنگول در خاک ایران قرار دارند. هامون پوزک در واقع نقطه شروع هامون در کشور افغانستان است که پس از آبگیری کامل هامون صابری و سایر نقاط هامون را پوشش می دهد. بخش وسیعی از هامون پوزک در کشور افغانستان است و به جهت امتداد خشکی به صورت یک دماغه در نقطه ای از آن به هامون پوزک معروف گردیده است. هامون پوزک عمیق تر از سایر نقاط هامون و مرز آبی ایران و افغانستان نیز در همین هامون است. ارتفاع هامون پوزک از سطح دریا ۴۷۵ متر است.


حوضه آبریزی تالاب هامون پوزک

منابع تأمین آب این تالاب رودخانه های خاشرود و هلمند است که از سلسله جبال بابا، پغمان و سیاه بند که در قسمت مرکزی و شمال شرق اقغانستان قرار دارند سرچشمه می گیرند. پوشش گیاهی حاشیه تالاب گیاه نی و بعضی از گیاهان آب زی و بعضا در اطراف آن گیاهان کوتاه قد مناطق بیابانی از جمله گز قابل مشاهده است. حداکثر عمق تالاب در بیشترین حالت ۴ متر است. این تالاب در فصل تابستان معمولاً خشک می شود و در فصل زمستان و بهار با ذوب شدن برف های ارتفاعات افغانستان مجدداً پر آب می گردد. پس از ساخت سد کجکی در بالا دست رودخانه هلمند درسال ۱۳۴۰ و تغیر مسیر آب آن و عدم تخصیص حق آبه این تالاب از سوی اقغانستان این هامون در اکثر ماه های سال خشک شد. ماهیگیری، قطع گیاهان نی، تردد قایق های موتوری در تالاب و شکار پرندگان مهاجر از جمله تهدیدات زیست محیطی این تالاب است.


مناطق انسانی تالاب هامون پوزک

در تالاب هامون پوزک مناطقی همچون: خاجگیر، سل یو، بریده، پوزک سرلوف، شند، در کشور افغانستان و منطقه محمودی، تپه کنیز، خرگوشی، چونگ سرخ، و…. در کشور ایران است. روستاهای همجوار با این منطقه از هامون: نورمحمدخان، پیران، کانال، گلشاه، قرقری، دهمرده قرقری، تخت عدالت (اربابی)، ملا دادی، سراوانی، گله بچه، ملاعلی و گمشاد است. ساکنین این روستاها در هنگام پر آبی هامون از طریق صید و صیادی، ماهیگیری، دامداری و حصیر بافی امرار معاش می کردند. طوایف اربابی، صیادی، بزی، وسراوانی حداکثر جمعیت این منطقه را تشکیل می دهند. هامون پوزک هم در هنگام آبادانی با پوشش نیزارها و توتی ها محل مناسبی برای شکار و تفریحگاه مناسبی برای دوستداران طبیعت به شمار می رفت. هامون، علاوه بر اثرات مثبت طبیعی، اقتصادی و اجتماعی، در دین زرتشت نیز تقدس خاصی دارد.