جشن نوروز صياد
جشن نوروز صیاد از مراسم و آيينهاى زيباى جزيره قشم است که تا فراموشى کامل فاصله چندانى ندارد. سال صيادان هم چهار فصل دارد.جوا که از اوايل دهه سوم فروردين آغاز مىشود و 100 روز طول مىکشد و تقريباً با بهار طبيعت همسان است. گرما که 65 روز به درازا مىکشد و اولين روز آن نوروز صياد است. شهريما فصل بعدى است که 100 روز به طول مىانجامد و پس از آن زمستان فرامىرسد که اين نيز 100 روز است.
اول مرداد هر سال را نوروز صياد مىنامند و اين روز، اولين روز از فصل گرماى واقعى و معنى آن اين است که يک سال صيادى چرخيده و فصل صيد ماهى حور و کوسه به پايان رسيده است (تا قبل از نوروز، اين ماهىها با روش انتظارى و محاصرهاى صيد مىشوند). در اين روز، هيچکدام از روستانشينان قشمى ماهى يا هر نوع آبزى دريايى ديگرى صيد نمىکنند و يا نمىخورند. در نوروز صياد اهالى معتقدند: همه ماهىها امروز در دريا آزادند و بايد نسل خود را پربار کنند. براى همين امروز نبايد صيد شوند.
از فرداى جشن نوروز صیاد، صيد گرگور شروع مىشود و ادامه آن، طبق گفته صيادان محلى تا دهى گرما، بيستى گرما، سىاى گرما، چهلى گرما، پنجاهى گرما، شصتى گرما و نيم در شصتى است که ديگر گرما تمام مىشود.
در آغاز فصل بعدى، يعنى شهريما، صيادان با قلاب به صيد ماهىهاى بومى و حور مىپردازند. ماهىهاى غيربومى مهاجر، مثل حور ـ در دو فصل پاييز و بهار به صيدگاههاى ساحلنشينان جنوب مىآيند.
مردم بر اين باورند که در جشن نوروز صياد تمام چشمههاى آبهاى معدنى به دريا مىريزند. پس اين روز را جشن مىگيرند و به دريا مىزنند تا بيمارى خود را به دواى آبهاى معدنى از تن بشويند. دختران، مادران سالخورده خود را در آب دريا مىنشانند و با پياله آب را به نيت شفابخشى بر سر و لباس آنها مىريزند. براى زدودن کهنگى، هر کس لباس کهنه را به آب دريا مىسپارد. در جشن نوروز صياد همگان لباسهاى رنگى و نو مىپوشند و براى آنکه درختان و احشام را هم نوروزى کنند آنها را با خاک سرخ جزيره هرمز رنگآميزى مىکنند. اين رسم نشان از آن دارد که مردم با درخت و دام پيوندى ديرينه دارند.
در باور مردم درهاى چوبى خانهها هم روح دارند، پس آنها را با خاک و گل سرخ به سر انگشتان رنگ مىزنند تا خانه و در را به شکلى نمادين نوروزى کنند.
در نوروز صياد، آنها که حشم دارند، پيش يکى از چند دعاخوان نوروزى مىروند تا براى آنها ”لوبن“ بخوانند بلکه در سايه اين دعاى نوروزى براى يک سال ديگر احشام آنها از گزند جانوران درنده و بيمارى در امان باشند. در باور مردمان، اين دعا فقط از هنگام تحويل سال تا شش ساعت بعد مىتواند خوانده شود. اگر پس از اين ساعت باشد دعا تأثيرى ندارد. آن کس که لوبن مىخواند، ريسمان سبزى به دست مىگيرد و براى هرکدام از احشام دعايى مىخواند و گرهى به نخ مىزند. در آخر، ريسمان که به تعداد دام گره دارد به صاحب دامها سپرده مىشود تا آن را در سوراخ ديوارى پنهان کند و روى آن را بپوشاند تا کسى نتواند آن را بيابد يا گرهى از آن نخ باز کند. جالب اينکه در هر روستا فقط دو يا سه نفر مىتوانند اين دعا را بخوانند. وقتى که هرکدام از آنها تصميم بگيرد دعا را به فرد جديدى بياموزد، ديگر دعاهاى خود او باطل مىشود و از آن پس هرگز براى کسى لوبن نمىخواند. لوبن سينه به سينه نقل و حفظ مىشود.